Το έργο Minetti του Τ. Μπέρνχαρντ είναι μια πολυπρόσωπη παρωδία του Βασιλιά Ληρ του Σαίξπηρ, που ακροβατεί διαρκώς ανάμεσα στο γελοίο και στο τραγικό. Δεν είναι μονόλογος. Η ύπαρξη της Κυρίας με τα κόκκινα που βυθίζεται στο ποτό και την κατάθλιψη φλερτάροντας κάθε πρωτοχρονιά με την αυτοκτονία, της 17χρονης κοπέλας που εκδιώχτηκε από το σπίτι της ως σύγχρονη Κορντέλια, του ρεσεψιονίστ που αγωνίζεται ως ναυαγός μιας άλλης εποχής, να σώσει το των ελάχιστων αστέρων ξενοδοχείο του από την επέλαση των αφιονισμένων πελατών, του Νάνου που απόψε ντύθηκε ναύτης και που ο Minetti διαρκώς μπερδεύει με τον καλλιτεχνικό διευθυντή θεάτρου, είναι απολύτως απαραίτητη. Όπως και η παρουσία όλου του γελοίου και τρομακτικού περίγυρου. Γιατί όλοι και όλα έχουν τη θέση τους. Εξυπηρετούν το σκοπό τους. Συνυπάρχουν σαν ένα εξαιρετικά συμπαγές, ας πούμε ρεαλιστικό, τέχνασμα του συγγραφέα που δρομολογεί και μετατοπίζει τους σπινθήρες της σκέψης του θεατή, προς συγκεκριμένες σημασίες (ιδίως σε ένα κεντροευρωπαϊκό κοινό). Ακόμα δίνουν την ευκαιρία στο βασικό ήρωα, να «υπάρξει», να «φωτιστεί» και να ξεδιπλώσει πιο «φυσικά» και αβίαστα τις πολυδαίδαλες ατραπούς της διάνοιας του.
Είναι προφανές λοιπόν ότι εμείς σ’ αυτήν τη Γ’ εκδοχή δεν ανεβάζουμε το έργο του Τόμας Μπέρνχαρντ. Αυτό ίσως, κάπως, μπορεί και να το ακουμπήσαμε στις δύο προηγούμενες. Η ανάγκη μας αυτήν τη φορά, σε συνδυασμό με τις όποιες δυνατότητές μας, μας οδήγησαν στην εξής ιδέα: Να προσπαθήσουμε μέσα από την επιλεκτική χρήση, εκτενών και αυτούσιων αποσπασμάτων του κειμένου, να το υποστηρίξουμε και με διαφορετικές ενδεχομένως σημασίες.
Αναλάβαμε λοιπόν την ευθύνη να «παραβλέψουμε» όλα τα άλλα πρόσωπα (εκτός φυσικά του Minetti) και κάποιες από τις χωροχρονικές συντεταγμένες, που προτείνει το πλήρες κείμενο. Αντ’ αυτών θελήσαμε να εμπιστευτούμε τον ήχο, το φως αλλά και τη γενναιόδωρη σχέση, που αναπτύσσεται ανάμεσα στη φαντασία του ηθοποιού με το θεατή.
Ο στόχος μας; Να παρακολουθήσουμε την πνευματική κραυγή, ενός ταξιδιώτη του χρόνου – του ηθοποιού, που αγωνίζεται να υπάρξει και να αρθρώσει Λόγο, δηλαδή ελευθερία και βούληση, ενάντια σε ένα μοχθηρό και πλήρως αντιπνευματικό περιβάλλον. Μοναδικό του όπλο μια βαλίτσα γεμάτη μνήμες από τα σπάνια πεπρωμένα που έζησε και τις πολύτιμες πίκρες που τον οδήγησαν απόψε εδώ, μπροστά μας.
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην ευχαριστήσουμε από καρδιάς, όλους όσοι συμμετείχαν με αυταπάρνηση ή βοήθησαν με οποιοδήποτε τρόπο – ακόμη και με ένα χαμόγελο – σ’ αυτήν την τετράχρονη περιπέτεια. Και φυσικά οφείλουμε τιμή στο σπουδαίο ηθοποιό και δάσκαλο που τόλμησε να γίνει μαθητής του μαθητή του: Τον Κύριο Δημήτρη Βάγια.
Ο σκηνοθέτης,
Πέτρος Ζηβανός
Ολόκληρο το κείμενο βρίσκεται στο πρόγραμμα της 3ης εκδοχής του «Minetti – Ο Ηθοποιός».
